W ubiegłą sobotę, 20 maja, w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbył się Kongres Prawników Polskich. Wzięli w nim udział radcowie prawni, adwokaci, sędziowie i przedstawiciele innych zawodów prawniczych z całego kraju – łącznie około 1.400 osób. W wydarzeniu uczestniczyli także przedstawiciele Izby warszawskiej. Zgodnie z intencją organizatorów, Kongres stanowił głos środowiska prawniczego w publicznej debacie o reformie systemu wymiaru sprawiedliwości.
Punktem wyjścia do spotkania była zapowiadana przez rząd reforma sądownictwa. Organizatorom Kongresu – Stowarzyszeniu Sędziów Polskich Iustitia, Krajowej Radzie Radców Prawnych i Naczelnej Radzie Adwokackiej – zależało na stworzeniu płaszczyzny merytorycznego dialogu środowisk prawniczych z politykami. Debata na temat kształtu proponowanej reformy koncentrowała się wokół zagwarantowania każdemu obywatelowi prawa dostępu do niezawisłego i niezależnego sądu oraz budowania społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości.
Uczestnicy Kongresu dyskutowali w trzech panelach. Panel pierwszy został poświęcony zagadnieniu niezależności sądu jako gwarancji praw i wolności obywatela. Kolejny dotyczył roli profesjonalnego pełnomocnika w realizacji praw jednostki. W trzecim panelu dyskutowano z kolei o prawie do wymiaru sprawiedliwości jako podstawowym prawie człowieka.
Wśród kilkunastu prelegentów i panelistów Kongresu znaleźli się również przedstawiciele samorządu radcowskiego, m.in. Maciej Bobrowicz, Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, a także Wiceprezesi KRRP: Leszek Korczak oraz Ryszard Ostrowski.
Kongres zakończył się przyjęciem uchwały, której treść cytujemy poniżej.
Uchwała Kongresu Prawników Polskich
Priorytetem wymiaru sprawiedliwości XXI wieku powinna być pełna realizacja prawa do sądu w demokratycznym państwie prawa przy zapewnieniu efektywności i szybkości postępowania.
Sądownictwo XXI wieku powinno być przyjazne obywatelowi – proste i dostępne.
Misją niezawisłego sędziego XXI wieku powinno być wymierzenie sprawiedliwości poprzez rozstrzyganie i rozwiązywanie sporów, przy niezbędnej dbałości o zachowanie konstytucyjnych i wspólnotowych praw obywateli.
Postulat dobrej reformy wymiaru sprawiedliwości XXI wieku wymaga podjęcia szerokiej dyskusji w trzech podstawowych obszarach:
- po pierwsze organizacji sądów w taki sposób, aby zapewnić w nich efektywność udzielanej ochrony prawnej,
- po drugie uproszczenia procedur i wprowadzenia instytucji sprzyjających szybkiemu zakończeniu sporów,
- po trzecie zagwarantowaniu niezależnego i transparentnego sądownictwa jako warunku koniecznego w niezawisłym orzekaniu przez konkretnego sędziego.
Konieczne jest zaangażowanie w proces legislacyjny kapitału społecznego, jakim jest potencjał intelektualny stutysięcznej rzeszy prawników polskich oraz skupiających ich samorządów zawodowych i stowarzyszeń.
Należy powołać Społeczną Komisję Kodyfikacyjną, reprezentującą różne zawody prawnicze. Pierwszym jej zadaniem powinno być opracowanie i przekazanie podmiotom posiadającym inicjatywę ustawodawczą konkretnych projektów ustaw lub nowelizacji w sprawach będących tematem Kongresu.
Apelujemy o zaprzestanie i w przyszłości unikanie antagonizujących postaw w relacjach prawa i polityki w prowadzonych debatach. Chcemy działać razem, a nie przeciw sobie, w imię nadrzędnego dobra, jakim jest stabilne demokratyczne państwo prawne służące ludziom.